Dlaczego warto przechowywać firmowe dane w chmurze?
Korzystanie z chmury internetowej niepewne podatkowo
Wykładnia dokonywana przez sądy administracyjne w tym zakresie wydaje się jednoznaczna i powtarzana od dość dawna: usługi przechowywania danych w chmurze nie są usługami przetwarzania danych, ani usługami korzystania z urządzenia przemysłowego. Co ciekawe organ podatkowy wydawał w tym zakresie w przeszłości, i to w tym samym roku, interpretacje korzystne dla podatników, (np. pismo dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 marca 2020 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.618.2019.2.BJ).
Jednak w jednej z ostatnich interpretacji organ podatkowy zajął inne stanowisko (pismo dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 listopada 2020 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.397.2020.2.BG). W omawianej interpretacji chodziło o poznanie stanowiska organów podatkowych w kwestii obowiązku poboru podatku u źródła z tytułu dokonywanych przez polskiego podatnika płatności za nabywane od kontrahenta niemieckiego usługi dostępu do chmury internetowej. Nabywana usługa miała charakter, można rzec, standardowy tj. polski podatnik płacił za dostęp do gromadzonych danych, aplikacji i innych zasobów informatycznych zlokalizowanych na wielu serwerach, w wielu miejscach, dostępnych wirtualnie, za pośrednictwem m.in. przeglądarki www. Dzięki usłudze chmury pliki nie są przechowywane na lokalnych dyskach, a bezpośrednio na zdalnych serwerach zewnętrznego dostawcy.
Zobacz również:
Zmiany w podatku u źródła kolejny raz później >>
Wkrótce duże zmiany w podatku u źródła >>
Certyfikaty rezydencji tracą ważność, firmy mają problem >>
Rozliczanie usługi przechowywania danych w chmurze
Podatnicy pytają o kwestię zasadniczą. Czy nabywanie usługi przechowywania danych w chmurze to jedna z usług wymienionych w art. 21 ustawy o CIT bądź też czy usługa ta posiada charakterystyczne elementy takich usług jak: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń.
Zobacz procedurę w LEX: Obowiązek pobrania zryczałtowanego CIT „u źródła” >
Jeśli chodzi o nieuznawanie usługi przechowywania danych w chmurze za usługę przetwarzania danych, to w tym zakresie stanowisko organów nie budzi żadnych wątpliwości. Nie uznają one takiego rodzaju usług za usługi przetwarzania danych. Rozbieżność pojawia się jednak w uznawaniu usługi korzystania z chmury jako usługi korzystania z urządzenia przemysłowego, która z kolei podlega opodatkowaniu podatkowi u źródła.
Opisując cechy i charakter nabywanych przez polskich podatników usług wskazują oni, że nabywając usługę przechowywania danych w chmurze mają oni zapewniony dostęp do danych wyłącznie w formie zdalnej. Oznacza to, że korzystający nie gromadzi tych danych na dyskach lokalnych, co więcej, nie posiada fizycznego dostępu do serwerów funkcjonujących w ramach chmury internetowej.
No i co najważniejsze nie dochodzi także do korzystania z serwerów usługodawcy na zasadach, które można by uznać za najem, dzierżawę, leasing lub innego rodzaju faktycznie użytkowanie. Warto przy tym zwrócić uwagę, że w przypadku chmury internetowej, gdzie dane zgromadzone są na wielu serwerach, w wielu nieokreślonych często miejscach, zdefiniowanie faktycznego użytkowania serwerów byłoby po prostu niemożliwe. Tę argumentację zauważają również sądy administracyjne (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 22 lutego 2019 r. sygn. akt I SA/Wr 947/18), które uznają, że to usługodawca tak naprawdę jest właścicielem i jednocześnie użytkownikiem serwera aby móc świadczyć usługi przechowywania danych. Nabywający usługę ani nie wynajmuje, ani nie dzierżawi ani nie leasinguje takiego serwera, co więcej nie ma fizycznego dostępu do serwera i znajdujących się w nim dysków. Jak słusznie wskazuje sąd należy odróżnić przestrzeń umożliwiającą przechowywanie danych na serwerze od faktycznego użytkowania serwera. Płatność z tytułu korzystania ze sprzętu komputerowego może zostać uznana za należność za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego jeżeli płatność ta ma miejsce w związku z wynajęciem (dzierżawą, leasingiem) sprzętu nie zaś ze świadczeniem usługi.
Zobacz procedurę w LEX: Pobór zryczałtowanego CIT (tzw. podatku u źródła) >
Profiskalne podejście skarbówki
Jednak całkowicie odwrotnie widzą to organy podatkowe. Ich zdaniem infrastruktura informatyczna zarówno w wymiarze fizycznym jak i wirtualnym stanowi mechanizm lub zespół elementów służących do wykonywania określonych czynności, i tym samym należy ją traktować jako urządzenie przemysłowe. Serwery, routery, switch'e oraz firewall'e podobnie jak każdy komputer są urządzeniami, niezależnie od tego czy urządzenia te funkcjonują w powiązaniu z siecią internetową i wymagają odpowiedniego oprogramowania.
Skoro nabywca usługi ma/będzie miał do dyspozycji określoną objętość dysków na zewnętrznych serwerach komputerowych, np. w celu przechowywania swoich plików czy baz danych, to w powyższym dochodzi do wypłaty wynagrodzenia za korzystanie z urządzenia przemysłowego. Niewątpliwie bowiem, zdaniem organów, serwer jest urządzeniem przemysłowym. Wyłącznie zdalna forma korzystania z chmury internetowej charakteru tego nie zmienia.
Sądy przeciwne argumentacji organów podatkowych
Z taką argumentacją zdecydowanie nie zgadzają się sądy administracyjne. Przede wszystkim nie zgadzają się z tak pojmowaną przez organy podatkowe definicją urządzenia przemysłowego. Pomijając szeroką argumentację wrocławskiego sądu we wskazanym wcześniej wyroku, w której wskazuje on jednoznacznie na błędnie dokonywaną przez organ interpretacyjny wykładnię znaczenia „urządzenia przemysłowego”, warto zwrócić uwagę na jedno bezpośrednie stwierdzenie tego sądu. W wyroku tym sąd w ślad za doktryną wskazuje, że dokonując wykładni przepisów podatkowych należy odrzucić taką interpretację przepisu, która prowadzi do absurdalnych lub niemożliwych do zaakceptowania konsekwencji, a przy tak szerokiej definicji skonstruowanej przez organ podatkowy w zaskarżonej interpretacji, opodatkowaniem podlegałyby również korzystanie np. z podręcznego kalkulatora czy wręcz długopisu, które również stanowią określony zespół elementów technicznych.
Zakres i cechy usługi chmury obliczeniowej
Należy przede wszystkim mieć na uwadze wskazaną przez sąd istotę cech nabywanej od zagranicznych kontrahentów usługi dostępu do danych w chmurze internetowej. Hosting jest udostępnianiem przez dostawcę usług internetowych miejsca na swoich serwerach. Związane jest to z udostępnieniem danej przestrzeni dyskowej. To usługodawca tak naprawdę jest właścicielem i jednocześnie użytkownikiem serwera aby móc świadczyć usługi przechowywania danych. Nabywający usługę ani nie wynajmuje, ani nie dzierżawi ani nie leasinguje takiego serwera, co więcej nie ma fizycznego dostępu do serwera i znajdujących się w nim dysków. Należy odróżnić przestrzeń umożliwiającą przechowywanie danych na serwerze od faktycznego użytkowania serwera. Płatność z tytułu korzystania ze sprzętu komputerowego mogłaby ewentualnie zostać uznana za należność za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, jeżeli płatność ta miałaby miejsce w związku z wynajęciem (dzierżawą, leasingiem) sprzętu, nie zaś ze świadczeniem usługi. Warto jest też wskazać na ustalenia Komitetu OECD w sprawach fiskalnych, który w kontekście użytej definicji "użytkowania urządzenia przemysłowego" do czynników mogących wskazywać na ewentualny najem sprzętu, a nie świadczenie usług zaliczył m.in. fizyczne posiadanie sprzętu przez klienta, kontrolę klienta nad tym sprzętem, posiadanie przez klienta istotnego interesu gospodarczego lub majątkowego. Od dawna znane jest przecież stanowisko, że transakcje magazynowania (przechowywania) danych powinny być traktowane jako świadczenie usług. Sprzedawca używa sprzętu komputerowego do świadczenia usług magazynowania danych klientom, posiada i utrzymuje sprzęt, na którym przechowywane są dane oraz zapewnia do nich dostęp, natomiast jego klient nie sprawuje żadnej kontroli nad tym sprzętem jak i nie jest w posiadaniu sprzętu. Ta argumentacja znana jest już organom podatkowym chociażby z wyroku NSA z dni 9 lipca 2019 r. sygn. II FSK 2852/17. Natomiast w wyroku NSA z dnia 9 kwietnia 2019 r. sygn. II FSK 1120/17 sąd również stwierdza, że centrum danych to grupa serwerów połączonych ze sobą sieciowo, a jego wynajem to oddanie innym podmiotom potrzebnego im miejsca na dysku serwera. W związku z tym należy uznać, że opisane urządzenie w zakresie funkcjonalnym nie jest urządzeniem przemysłowym, gdyż nie jest przeznaczone do procesu produkcji, a służy do przechowywania i wykorzystywania programów, poczty elektronicznej i innych danych komputerowych. Trudno zatem zrozumieć stanowisko organu interpretacyjnego.
chrona danych osobowych w chmurze obliczeniowej
Chmura obliczeniowa to jedna z nowoczesnych technologii, która pojawiła się wraz z rozwojem internetu. Przechowywanie danych w chmurze obliczeniowej, udostępnianie za pomocą internetu oprogramowania to jedna z najbardziej obecnie popularnych usług wykorzystywanych nie tylko przez przedsiębiorców. Pojawia się więc pytanie: jak chronione są dane osobowe, które przechowywane są w chmurze obliczeniowej?
Postacie, jakie może przyjąć usługa cloud computing?
Przechowywanie danych i udostępnianie oprogramowania w chmurze obliczeniowej to bardzo w ostatnim czasie popularna usługa IT. Z uwagi na możliwość zmniejszenia kosztów wyjątkowo często z usługi tej korzystają różnej wielkości firmy, ale nie tylko one. Chmura obliczeniowa wykorzystywana jest również przez urzędy administracji publicznej czy placówki służby zdrowia. Użytkownicy, którzy korzystają z chmury obliczeniowej nie kupują programu komputerowego ani licencji do korzystania z niego, ani też nośnika do przechowywania danych – dostaje jedynie dostęp do miejsca, w którym dane te może przechowywać. Wśród rodzajów chmur wyróżnić można:
prywatne – są drogie, ale bardzo bezpieczne. Tworzone są z reguły na potrzeby dużych firm. Są ich własnością, nie są udostępniane innym,a jedynie w ramach firmy, dla której powstały;
publiczne. Cieszą się bardzo dużą popularnością. Udostępniają je dostawcy, którzy są ogólnie dostępni i znani;
hybrydowe – są połączeniem obu wyżej wymienionych rodzajów chmur.
Każdy z tych rodzajów chmur można działać w innej postaci. Najczęściej działają one w jednym z trzech modeli:
Infrastructure as a Service czyli IaaS. Model ten polega na tym, że użytkownik usługi otrzymuje dostęp do sprzętu lub oprogramowania komputerowego. Infrastruktura informatyczna, której zyskuje dostęp w ramach usługi wykorzystywana jest online. Użytkownik nie musi kupować i utrzymywania żadnych urządzeń i oprogramowania;
Software as a Service (SaaS). Użytkownikowi udostępniane jest oprogramowanie, które nie musi być instalowane na komputerze użytkownika usługi. Z oprogramowania może on korzystać zdalnie, nie musi kupować na nie licencji;
Platform as a Service – PaaS. W tym przypadku użytkownikowi udostępniana jest cała infrastruktura wraz z systemem operacyjnym.
Jak wygląda przetwarzanie danych i ich ochrona?
Niezależnie od tego, jaki model działania chmury obliczeniowej zostanie wybrany przez użytkownika, w każdym ma miejsce przetwarzanie danych, w tym również danych osobowych. Firmy, które wykorzystują chmurę do przechowywania na przykład dokumentacji kadrowej mogą to robić nie łamiąc przepisów prawa pod pewnymi warunkami. Administratorem danych osobowych przechowywanych w chmurze jest osoba, która dane te w niej umieściła. Nie zawsze jednak może ona sprawować kontrolę nad tymi danymi. Ustawa o ochronie danych osobowych nakłada jednak na administratora danych osobowych zapewnienie wysokiego poziomu ich bezpieczeństwa. Firmy, a właściwie osoby, które z ramienia firmy umieszczają w chmurze dane osobowe i nie zapewniają im odpowiedniego bezpieczeństwa narażają się w razie kontroli na wysokie kary finansowe. Problemów można uniknąć wybierając przede wszystkim odpowiedni rodzaj chmury. Jak zostało to wspomniane w poprzednim akapicie, najbardziej bezpieczne jest przechowywanie danych w chmurze prywatnej. Tego typu chmurę można stworzyć w każdej firmie, to ona będzie nią zarządzać. A więc zapewnienie właściwej, zgodnej z przepisami RODO, ochrony danych osobowych nie będzie żadnym problemem. Takiego bezpieczeństwa nie można zapewnić danym, które będą przechowywane w chmurze publicznej. Dostęp do nich mogą więc mieć osoby nieuprawnione.
Radosław Świś - Informatyk
Dlaczego warto przechowywać firmowe dane w chmurze?
Z dobrodziejstw infrastruktury informatycznej nie korzystają już jedynie firmy ściśle związane z branżą nowoczesnych technologii. W dzisiejszych czasach każda organizacja powinna rozwijać swoją przewagę nad konkurencją poprzez wdrażanie najlepszych rozwiązań – w tym chmury obliczeniowej. Czym jest chmura i jakie ma zastosowanie w firmie?
Czym dokładnie jest chmura obliczeniowa?
Zacznijmy od wyjaśnienia, czym dokładnie jest chmura obliczeniowa. To nowoczesna technologia, której celem jest przechowywanie i przetwarzanie danych za pośrednictwem internetu. Dostęp do zasobów jest dzięki temu możliwy z dowolnego urządzenia, w dowolnym miejscu na świecie.
Chmura obliczeniowa to jednak nie tylko „cyfrowy magazyn”, w którym możemy składować nieograniczone terabajty danych. To również usługa, która dostarcza narzędzia potrzebne do wytwarzania i rozwijania oprogramowania w chmurze, a także umożliwia wykorzystanie uczenia maszynowego oraz sztucznej inteligencji do tworzenia złożonych analiz. Dostawcy chmury wspierają swoich użytkowników różnorodnym oprogramowaniem, przydatnym chociażby przy projektowaniu baz i hurtowni danych. Wszystkie te przewagi sprawiają, że jedynie 1% firm nie ma w ogóle wdrożonej chmury obliczeniowej (raport: Flexera 2021 State of the cloud, s. 20).
Jakie są rodzaje chmury obliczeniowej?
W zależności od potrzeb organizacji, możemy wdrożyć trzy podstawowe typy chmury obliczeniowej: publiczną, prywatną i hybrydową. Warto zapoznać się z ich podstawową charakterystyką, gdyż każdy rodzaj daje odmienne korzyści swoim użytkownikom.
Chmura publiczna
Chmura publiczna to najpopularniejsze rozwiązanie dla mniejszych firm, które są gotowe skorzystać z usług dostarczanych przez zewnętrzne firmy. W takim modelu infrastruktura IT jest własnością dostawcy. Użytkownik chmury ma możliwość zarządzania dostępnymi usługami z poziomu przeglądarki internetowej lub urządzenia mobilnego. Dostawca udostępnienia swoje zasoby oraz oprogramowanie i zajmuje się znaczną częścią zarządzania bezpieczeństwem. Rozliczanie usług odbywa się w oparciu o zużycie, czyli w systemie pay-as-you-go.
Największymi dostawcami chmury publicznej są obecnie: Amazon Web Services (AWS), Google Cloud Platform (GCP) i Microsoft Azure. Dzięki silnej konkurencji, funkcjonalność publicznej chmury obliczeniowej poszerza się z dnia na dzień. Najpopularniejsi dostawcy usług chmurowych już teraz proponują ponad 200 różnorodnych narzędzi, które realnie mogą usprawnić działanie naszej organizacji.
Chmura prywatna
Firmy mogą również zdecydować się na migrację danych do chmury prywatnej, która zarządzana jest we własnym zakresie. W takim przypadku zasoby objęte są prywatną siecią firmy. Daje to użytkownikom dużą kontrolę nad gromadzeniem i przetwarzaniem danych. Ta metoda wiąże się jednak ze sporymi nakładami na infrastrukturę oraz utrzymywaniem zespołu IT odpowiedzialnego chociażby za bezpieczeństwo zasobów czy aktualizację oprogramowania.
Chmura hybrydowa
Istnieje jeszcze jedno rozwiązanie, które czerpie najlepsze cechy poprzednich typów. Chmura hybrydowa to alternatywa, która idealnie wpisuje się w model organizacji, która na pierwszym miejscu stawia elastyczność i swobodę rozwoju. W takim modelu organizacja może wykorzystywać funkcje chmury publicznej i prywatnej jednocześnie, jak również korzystać z wielu dostawców chmury publicznej.
Elastyczność chmury hybrydowej pozytywnie wpływa na procesy optymalizacyjne w przedsiębiorstwie. Ma to swoje odzwierciedlenie w popularności. Z rozwiązania hybrydowego korzysta aż 78% firm, 19% decyduje się wyłącznie na chmurę publiczną, a jedynie 2% firm korzysta tylko z chmury prywatnej (raport: Flexera 2021 State of the cloud, s. 20).
Zastosowanie chmury obliczeniowej w organizacji
Warto zatrzymać się na chwilę przy możliwych zastosowaniach chmury obliczeniowej. W jaki sposób nowoczesna organizacja może korzystać z dobrodziejstw tej technologii? Spójrzmy na kilka najpopularniejszych przykładów wykorzystania chmury obliczeniowej:
Przechowywanie danych – To podstawowa funkcjonalność, która umożliwia gromadzenie wszystkich plików w chmurze, poza naszą firmą. Funkcjonalność ta pozwala zrezygnować z inwestycji we własne serwery a dane, które są przechowywane w chmurze, są dla nas dostępne z poziomu dowolnego urządzenia z dostępem do internetu.
– To podstawowa funkcjonalność, która umożliwia gromadzenie wszystkich plików w chmurze, poza naszą firmą. Funkcjonalność ta pozwala zrezygnować z inwestycji we własne serwery a dane, które są przechowywane w chmurze, są dla nas dostępne z poziomu dowolnego urządzenia z dostępem do internetu. Tworzenie aplikacji w chmurze – Chmura obliczeniowa dostarcza narzędzia, które wspomagają proces wytwarzania i testowania oprogramowania, zmniejszając koszty i czas trwania projektu. Infrastruktura chmurowa umożliwia łatwą skalowalność oprogramowania, co gwarantuje nam możliwość bezproblemowego rozwoju aplikacji. Technologie natywne takie jak kontenery, koncept mikrousług czy kubernetyzacja znacznie zwiększają efektywność naszego oprogramowania – wytwarzanego i rozwijanego za pośrednictwem chmury.
– Chmura obliczeniowa dostarcza narzędzia, które wspomagają proces wytwarzania i testowania oprogramowania, zmniejszając koszty i czas trwania projektu. Infrastruktura chmurowa umożliwia łatwą skalowalność oprogramowania, co gwarantuje nam możliwość bezproblemowego rozwoju aplikacji. Technologie natywne takie jak kontenery, koncept mikrousług czy kubernetyzacja znacznie zwiększają efektywność naszego oprogramowania – wytwarzanego i rozwijanego za pośrednictwem chmury. Analiza danych – Zaawansowane usługi zawierające elementy sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego czy RPA (eng. Robotic Proces Automation) sprawiają, że analiza danych w organizacji jest bardziej złożona, przyspieszając proces podejmowania decyzji biznesowych.
To tylko najważniejsze z wielu funkcjonalności chmury obliczeniowej. Warto dodatkowo wspomnieć o takich funkcjonalnościach jak łatwa możliwość strumieniowego przesyłania audio i video, usługi SaaS czy wiele innych. Więcej informacji o możliwych sposobach wykorzystania chmury obliczeniowej znajduje się na blogu Cloud Partners w artykule „Najważniejsze zastosowania chmury obliczeniowej”.
Korzyści wynikające z wdrożenia chmury publicznej
Jakie są podstawowe korzyści wynikające z wykorzystania publicznej chmury obliczeniowej w swojej organizacji? Przede wszystkim jest to znaczne obniżenie kosztów inwestycyjnych. W modelu chmury prywatnej przedsiębiorstwo staje przed wyzwaniem sfinansowania sprzętu informatycznego i nowoczesnego oprogramowania – to warunek konieczny utrzymywania przewagi konkurencyjnej w wielu branżach. Chmura publiczne minimalizuje te koszty, zapewniając jednocześnie pełne wsparcie ze strony dostawcy rozwiązania.
Do tego dochodzi znacznie większa efektywność realizowania procesów biznesowych, a także szybkość dostępu do danych. Nawet najbardziej złożone narzędzia analityczne są do naszej dyspozycji w ciągu kilku chwil, bez względu na objętość i rodzaj gromadzonych w chmurze danych. Pomaga więc to w przeprowadzaniu analiz oraz podejmowaniu trafnych decyzji biznesowych.
Warto wspomnieć o zaletach związanych z bezpieczeństwem i niezawodnością rozwiązań chmurowych. Dostawcy chmury zapewniają swoim użytkownikom najnowocześniejsze technologie maksymalizujące bezpieczeństwo. Łatwe tworzenie kopii zapasowych oraz odzyskiwanie danych po wszelakich awariach to dodatkowe atuty chmury obliczeniowej.
Jak wdrożyć chmurę w swojej firmie? Skorzystaj z doświadczenia partnerów chmury
Decyzja o wykorzystaniu potencjału chmury obliczeniowej w swojej organizacji to duży krok naprzód, który należy odpowiednio zaplanować. Ilość procesów biznesowych zachodzących w firmie, wykorzystywanych systemów i wolumen przechowywanych danych często wzrasta w tempie wykładniczym. Niejednokrotnie te czynniki utrudniają lub przedłużają podjęcie decyzji w sprawie transferu firmowych danych do chmury. Istnieje jednocześnie proste rozwiązanie tego problemu.
W migracji danych skorzystaj z certyfikowanych partnerów chmury – firmy Cloud Partners. Ich zadaniem jest pomoc w wyborze odpowiadającego potrzebom dostawcy oraz przygotowanie i realizacja bezpiecznej migracji danych. Korzystają oni przy tym z Cloudmizer – autorskiego narzędzia umożliwiającego stałe monitorowanie i optymalizację kosztów chmury wszystkich trzech najpopularniejszych dostawców: AWS, Azure i GCP.
Dzięki pomocy ekspertów IT z ogromnym doświadczeniem w obszarze migracji, firmowe dane bezpiecznie znajdą się w chmurze. Wyjątkowe narzędzia wykorzystywane przez Cloud Partners pomagają przy tym w łatwy sposób optymalizować koszty chmury. Zaoszczędzone środki możesz wykorzystać do dalszego rozwoju cyfryzacji swojej firmy czy poprawy bezpieczeństwa.
Artykuł zewnętrzny przy współpracy z cloudpartners.pl